Хөдөөгийн байдал шалдар булдар, цагийн улирал ороо, бусгаа, элстэй шанд, буттай цайдмыг дагаж хааяа нэг хар гэрээс утаа суунаглана. Дөрвөн зүг цэв цэлийн уйтгартай, цагаан униар тунана. Зуны лүгхийм халуун эсгий гэрийг шарж, малчин хүний сэтгэлийг бухимдуулна. Айлын хаяагаар үхрийн баас үргэлжилжээ. Үүгээр түүгээр хэдэн тугал оодогнон давхина. Хөлд орохоос аваад, үс цайхын хүртэл нэг голыг өгсөн уруудан, нүүж, нэг худагийг эргэн тойрон нутагласаар энэхүү ертунцийг эцэслэнэ. Гавж Жамбал хоймор сууж бурхан ном гэж буруу зөв чалчих ба зайсан Намжил гаднаас ирж хууль ёс гэж худал үнэн ярихыг сонссоор өдөр, сарыг улируулна. Тэртээ уулыг өнгөрвөл айлгүй гэж бодож, тэнгэрийн хаяанаас цааш газаргүй гэж сэтгэсээр, түмэн хэргээс хоцорч, дэлхийн боловсролоос гээгдэнэ. Гагцхүү өглөө бурханд залбирч, үдэш тэнгэрт мөргөж нэг нас барна. Хуучин хүү хул морин дээрээ хөндлөн сууж, хатируулсаар хүрч ирэв...Д.Нацагдорж

Friday 3 February 2012

Боловсролгүй юмнууд


Усы нь ууж, хоолы нь идэж байж муулаад байх хэцүү юм. Гэхдээ үнэхээр байдал ийм л байна. Гадаадууд Монголыг ядуугы нь гайхаад ядуу Монголд амьдралдаа авч үзээгүй цалингаа аваад баяжаад байгаа биз дээ.
Нэг л их сэхээтэн, хөгжилтэй орны, хамраа сөхсөн юмнууд байхын. Яг үнэндээ ядуу Монголын, хөдөө хонь хурга хариулж өссөн, 10 жилээ сумын сургуульд төгсөж, Улаанбаатарт хувийн сургууль төгссөн надаас дээрдээд байх юм нэг ч алга.


Боловсролгүй хэдэн юмнуудаас болж уушиг зүрх сагсайчаад байж байна. Би бол тэд нарын амьд жишээ болцон явж байна.

Жишээ 1:

Энэ компанид анх орсоноос хойш миний овог нэрийг буруу биччихсэн яваал байсын. За яахав засах байлгүй дээ гэж харж явсаар 8 сар болох нь тэр. Тэгсэн саяхан шүдний эмнэлэгээс захиа ирж байна. Яасан гэсэн чинь танай даатгал ийм хүн байхгүй гээд төлбөрийг чинь төлөхгүй байна гэдийн.

Аягүй гайхаад компани уруугаа дэнхуа цохисон чинь Яанаа таны нэрийг буруу бичихээр барахгүй овогийг чинь нэр, нэрийг чинь овог болгоод системд оруулчиж. Таны даатгалаас авхуулаад бүх юман дээр нэр чинь буруу байна. Биднийг уучлаарай гэнээ. Хажууд байсан бол нам цохиод унагахгүй юу. Хүний овог нэрийг зөв хуулаад биччихэж чадахгүй байгаа хүмүүстэй юу ярих вэ одоо?

Бүх бичиг цаас шинээр ажилд орж байгаам шиг л хөөцөлдөөл гарын үсэг зуураал, даатгал энэ тэрээ дахиж бөглөөл үнэн жонхуурж байнаа нээрээ. Хүний алтан цагийг үрээд хаяж байгаа байхгүй юу муу сайн боловсролгүй юмнууд.

Жишээ 2:

Эндхийн шуудан гэж бас нэг хуулан бичиг бичиж чадахгүй хэдэн хүүхнүүдээр дүүрэн. Хаана ч очсон хэл ам л хийхгүй бол зөв бичинэ гэж байхгүй дээрээс нь мөнхийн ус ууцан юм шиг их зантай. Тэгсэн надад нэг хөнгөлөлтийн карт өгсийн. Нөгөөх дээрээ нөгөө овог нэрийг минь бас буруу биччихсэн. Нөгөө муу 15%-ийн хөнгөлөлтий нь эдэлж чаддаггүй ээ. Бөөн сенсааци.

Жишээ 3:

За энэ ажил дээр шууд болон шууд бус харьцдаг хэдэн хүүхнүүд бий. Бурхан минь бүгдээрээ л сүрхий нягтлан, программист, инженерүүд. Нэг цахим хаяг зөв биччихгүй нэг үсэг гээнэ эсвэл нэг үсэг илүү бичнэ. Зүгээр нэг программ дээр ганц хүний бүрэн хаяг оруулах гэж 5 алдаж байгаа хүмүүстэй юу ярих вэ? Эсвэл зориудаар манай төсөл дээр ингэж алдаа гарагдыму уу? Тэр болгоны араас нь би захиа бичиж, тэгээд нэг үсгий нь нэмээд эсвэл хасаад өгөөч гэнэ. Хэлэхгүй бол алдаагаа олж харнаа бүүүүр гонжийн жоо гэж мэд.

Тэгсэн дээр эдгээр хүүхнүүдийн нэгэн үрүү нь залгаад бас л нөгөө алдааг нь хэлсэн чинь ямар аймаар аялгатай ярьдийм бэ гээд цааш нь яриад байгаа байхгүй юу. Инээдтэй ш дээ.

Бүхэл бүтэн засгийн газраас нь 2 хэлээ чөлөөтэй сурах нөхцөл бололцоо бүхнийг өгч байхад хоёр дахь хэлээ сурахгүй ш дээ. Ядуу Монголын хөдөөний охин 2 жилд сурчаад өмнөөс нь ярьсан чинь аялгатай энэ тэр гэж шоолоод байвал яах уу. Би бол аялгатай гэдгээсээ ичихгүй ээ.

Шал угааж сураагүй хүн хэзээ ч ажил хийж сурдаггүй гэж ямар үнэн үг вэ. Хөөрхий Африкийн хэдэн муу өнгөт арьстанааар шалаа угаалгаад, байшингаа мануулаад, хогоо ачуулаад, замаа цэвэрлүүлчихнэ. Өөрсдөө 80% бэлэн хоолыг шарах шүүгээнд хийж идээл, хувцас угаах энэ тэр ойлголт бүр байхгүй гэж мэд.

Ах дүү амраг садангаараа дамжуулж ажилд оры ш дээ. Зөнгөөрөө явж яаг орж харагдаач.

Тэгээл нээх хамраа сөхцөн гарууд. Үнэндээ ийм сайхан нөхцөл бололцоотой, зөв засгийн газартай байж өрөвдмөөр л байна даа нээрээ. Ямар азаар Англи хэл нь олон улсын хэл болсын. Эс бөгөөс төсөөлөхөд арай хэцүү юмаа.

8 comments:

  1. ай яааг тэгж боддышдээ би энд бас. нээх чадваргүйм байж хамраа сөхсөн гарууд хаа сайгүй. тэгчихээд өөрсдөө энэ ажилаа хийж чадахгүй хаа байсан Монголоос хүмүүс авчирчаад Монголын ядууг гайхаад бид 2ыг яагаад буцаж явах гээд байдгыг гайхнаа бас ядахад. Сая уул нь би Монгол явчихаад тэнд ажилд орох гэсэн чинь миний цалинг нэмээд би мөнгөнд дуртайм болохоороо буцаад ирсоо. одоо 4 сард явна гээл бодоол байгаа. Гэснээс бид нар үнэхээр азтай шүү. эдүүс дургүй хүргээд байвал буцаад л явчихна. тэр афганистан этэрээс ирсэн хүмүүст бол ямар ч сонголт байхгүй байна шдээ.


    нмн

    ReplyDelete
  2. Би ч бас ийм зүйлээс болж хэдэн гаруудтай түлхэлцээд авсаан. Fluor хэдэн индонез, филиппинүүдийг биднийхээ дарга болгоод авцраад тавьцарсан. Нөгүүдэл нь юу ч мэдэхгүй.
    Манай өрөөний нэг Индонез өдөржингөө эр юм байж нэтээр онлайн дэлгүүр хэсээд наачна.
    Нэг өдөр хэл загатнаад байхаар нь Чи байнга л дэлгүүрийн сайтаар ажлаа хийхийнмаа, чи чинь уг нь superindendent биздээ гэж хэлээд бөөн л хэрүүл болов шдээ. Тэгсэн чинь би та нарыг ажилтай байлгаж байна. Ирээдүйгээ бодож байгаа бол надтай муудаад хэрэггүй этр гэж томроод. ккк
    Тэхдээ одоо тэр Монголоос явчихсан лд.кккк. Явахад нь ахиж Монголд уулзахгүй гэж найдаж байна гэж хэлмээр байсан ч хэлээ хазаа л өнгөрсөндөө хөөрхий кк

    ReplyDelete
  3. Dreamer мину, үнэн дөнкүү маа нээрээ. Нээрэнгээсээ бид нар эргээд очих эх оронтой хүмүүс байна шүү дээ. Африкийнхан бол нээрээ хэцүүм байна даа тээн. Хятадууд хулхи бараагаараа Монголчууд ухаанаараа дэлхийд гарах болцон шүү дээ цөм авнаа тээн. Та 2 мину очоод эх орноо цэцэглүүлж байгаарай хэ хэ хэ.

    Гандирс мину, за тэр нөгөө хий мөнгө авсан юмнууд нь яваасай зүгээр. Хачин юмнууд нь манайд нээрээ баяжаал буцаж байгаа ш дээ. Гэртээ очсон хойноо Монголыг зүүдлээл, шүлсээ гоожуулаал хэвтэж байдаг гэсэн ш дээ. Даанч тэд нар амжихгүй л дээ гэсэн кккк.

    ReplyDelete
  4. хаанах юм хужаа юмуу.. дандаа тэгдиймаа ..

    ReplyDelete
  5. Delgermaa Erka мину, баян орны Канадуудын дотор ийм хүмүүс байнаа байна

    ReplyDelete
  6. yahav magad ednuusiin etseg ehiin yu ch yumuu emee uvuugiin ue medlegtei bolovsroltoi bgad uls ornoo hugjuulsen bj magadgui ch ednuus denduu belen yuman deer turtsun bolhoor jaahan sonin mangarduu bolchdiim shig bgaan

    ReplyDelete
  7. yahav magad ednuusiin etseg ehiin yu ch yumuu emee uvuugiin ue medlegtei bolovsroltoi bgad uls ornoo hugjuulsen bj magadgui ch ednuus denduu belen yuman deer turtsun bolhoor jaahan sonin mangarduu bolchdiim shig bgaan

    ReplyDelete
  8. ингаа мину, харин тийн мангардуу дээрээсээ сагсуу гэж яаваа. Тэр нэг арьс өнгөний үзэл нь байчиг дээ кккк.

    ReplyDelete