Хөдөөгийн байдал шалдар булдар, цагийн улирал ороо, бусгаа, элстэй шанд, буттай цайдмыг дагаж хааяа нэг хар гэрээс утаа суунаглана. Дөрвөн зүг цэв цэлийн уйтгартай, цагаан униар тунана. Зуны лүгхийм халуун эсгий гэрийг шарж, малчин хүний сэтгэлийг бухимдуулна. Айлын хаяагаар үхрийн баас үргэлжилжээ. Үүгээр түүгээр хэдэн тугал оодогнон давхина. Хөлд орохоос аваад, үс цайхын хүртэл нэг голыг өгсөн уруудан, нүүж, нэг худагийг эргэн тойрон нутагласаар энэхүү ертунцийг эцэслэнэ. Гавж Жамбал хоймор сууж бурхан ном гэж буруу зөв чалчих ба зайсан Намжил гаднаас ирж хууль ёс гэж худал үнэн ярихыг сонссоор өдөр, сарыг улируулна. Тэртээ уулыг өнгөрвөл айлгүй гэж бодож, тэнгэрийн хаяанаас цааш газаргүй гэж сэтгэсээр, түмэн хэргээс хоцорч, дэлхийн боловсролоос гээгдэнэ. Гагцхүү өглөө бурханд залбирч, үдэш тэнгэрт мөргөж нэг нас барна. Хуучин хүү хул морин дээрээ хөндлөн сууж, хатируулсаар хүрч ирэв...Д.Нацагдорж

Thursday 2 January 2014

Цагаан идээгээ гадаадад яаж гаргах вэ?

Солонгосчууд Кимчи-гээ Улаан номонд бүртгүүлэх гээд гүйж явахад бид цагаан идээгээ орон орны гааль дээр хураалгаал, бүр бухимдах юмаа.


Яагаад энэ тал дээр манайхан юм хийдэггүй юм бэ? Бүр тэр Солонгосын гааль дээр хичнээн Монголчууд хэчнээн их ааруул, ээзгий, бяслаг хураалгасан бол гэхээс бүр гол харлаад байх юм.

Цагаан идээг жаахан гаргаж ирмээр байна ш дээ. Ганц эрүүл хүнс чинь бидэнд энэ л болчихоод байна шүү дээ. 

Цагаан идээгээ аятайхан гаргачиж чадахгүй байж Америк алим, Итали гоймон, Солонгос кимчи энэ тэр гээд боль л доо. Бүр гомдмоор юмаа.

Намар тэр Солонгосын гааль дээр өөрийн гараар хийсэн бяслагаа хураалгаж байхдаа ямар их юм бодсон гээч. Би энэ бяслагаа яг энд бүгдийг нь идчихээд гарья гэсэн чинь тэр хүн нь над уруу аймаар харсы ш дээ. Энэ яг мэдрэл муутай л гэж бодсон байх.

Би эхлээд яаж байгаа юм бэ гэж асуулаа. Нойтон болохоор оруулахгүй гэнээ. Юу гэж байгаа юм? Нойтон дээрээ амттай байдаг юм. Энэ бол ганц зун бид нарт олддог хүнс, мүнс гээд бурлаа л даа.

Миний Солонгос хэл, тэрний Англи хэл 2 сайн байсан бол би ёстой бурж байгаад бяслагаа бариад гараад ирэх байлаа.

Энэ тал дээр Солонгост байгаа Монгол гэсэн данстай байгууллага, хүмүүс яагаад юм хийхгүй, зүгээр л хичнээн мянгаар нь цагаан идээгээ хураалгаад яваад байдаг юм бэ? Бүр гайхах юм.

Маш олон хүний хөдөлмөр тэр гааль дээр очоол хогын саванд орж байна ш дээ.

Борцны тухайд бууж өгье. Махаар орлуулья, болохгүй бол махы нь аваад борцлоно биз. Би өөрөө борцолж үзээгэй болохоор хэлэх юм алга.

Харин энэ цагаан идээний араас ёстой их хөөцөлдмөөр байна. Идэх юмны араас олон юм бичлээ гэж бодож болохгүй.

Бидэнд 100 хувь эрүүл байгаа хүнс энэ л байна. Нохойн махаар, эсвэл үхсэн малын махаар хоол хийдэг хоолны газрууд, гурилнууд нь бас шаардлага хангахгүй байна гэж дуулдах болоод байгаа.

За бусдыг нь бид ямар хийх биш дээ. Уг нь их л хүнсний ногоо тариад байдаг юм. Даанч бидний органик хүнсний ногоог Хятадууд худалдаж авч идээд бид зөрөөд Хятадаас эрүүл бус хүнсний ногоо авч иддэг гээд байгаа юм даа. Их ортой юм шиг.

Өөрийн гарын дор байгаа бүтээгдэхүүнд хяналт тавьж чадахгүй байж тэр гаднаас ирж байгаа будаа бусад зүйлс дээр хяналт тавьлаа юу манайхан...

Яагаад юунаас болоод хураалгаад байдаг тал дээр нь анхаараад, шинжлүүлээд гаргаж ирж болдоггүй юм байх даа. Яая даа байз.

Тэгээл баахан Америк витамин авдар авдараар нь идэх юм даа. Үнэхээр хэрэг болох уу? Айн?

Тэр витаминуудыг Америк хүнд, Америк хөрсөн дээр амьдардаг хүнд л зориулагдсан эд гэж бодоод байгаа.

Монгол хүнд цагаан идээ л тохирно. Тэр хүсээд байгаа эрч хүч, амин дэм цагаан идээнд л байна шүү дээ. Монгол хөрсөн дээр, Монгол хүн цагаан идээгээрээ л эрч хүч, амин дэм авна.

Зун нь айргаа уучихна, өвөл нь цагаан идээгээ идчихнэ. Найдвартай эрүүл хүнс энэ л байна шүү дээ.

Би үүнийг өөрөөрөө батлаад байгаа юм. Би өнгөрсөн 4 жил үнэндээ ааруулаар тасраагүй. Эхлээд миний найз Дорноговиос шуудангаар ааруул явуулсан. Нэг жил түүгээр амин дэм хийсэн.

Дараа нь энд байдаг эгч надад нэлээд их ааруул өгч түүгээр 3 жил амин дэм хийсэн.

Зун байдаг бүхнээ Солонгосын гааль дээр хураалгачихаад юу ч үгүй ирсэн.

Хүйт орсноос хойш ханиад хүрээд, хоолой өвдөөд. Их л олон юм туршиж үзлээ. Эцэст нь цагаан идээ л гэсэн хариу гаргачихаад сууж байна.

Монгол хөрсөн дээр төрсөн хүнд чинь Монгол хөрсөн дээр ургасан бүтээгдэхүүн таарна шүү дээ.

Ээж уг нь надад ааруул явуулья гээд бэлдээд л байгаа. Даанч Монголын гааль гэж нэг сүрхий юм байна. Шууд хураана.

Монголын гаалиар гараад ирвэл би Канадын гаалийг аргалнаа гэж ва ха ха ха ха ха ха ха ха ха. 

6 comments:

  1. Sainuu TB,

    Mongoliin gaali, Solongosiin gaali 2 dr tgd huraagaad hayad bdag n toogui yumaa.
    Germand bol asuudalgui avchruulaal, oorsdoo avchraal bolool bgaamdaa. Borts, airag ch avchirch bsan. Endhiin hyanalt sul yum boluu esvel namaig az dagaastai yu?

    ReplyDelete
    Replies
    1. Сайн сайн уу? Ээ ямар сайхан буянтай газар вэ? Айраг хүртэл авчираад арай дэндүү эрхэлж байгаа юм биш үү гэж мэгээд кккккккк.

      Яаж нэг ааруултай болох вэ гээд л бодоод л бодоод л байна.

      Орон орон өөр юм билээ. Герман хорьдоггүй байхаа даа. Энд зарим хотын хилээр нь ороод байдаг. Би ч айгаад том юм хийж чадахгүймааа кккккккк. Чемодан дүүрэн ааруултай л ирмээр байна ш дээ.

      Delete
  2. Ter manaih nogoo tariad hujaa nar eruul nogoo manaihs avbch ideed bid nar zuruud hyatad nogoog n avch ideed gej uneen. Aawin nz n nogoonii talbaitai, ahui heregtseendee heregleed uldseniig n zardag. yag zeregtseed bas hujaa ezentei, ajilchidtai nogoonii talbai bdg. Tendhiin hujaa ezen, ajilchid aawiin nzs toms nogoo hudaldaj avch iddeg gsn. Ta nar uursudiihuu tarisan nogoog ideech geheer bolohgui ee gd bdiin gsn. UDurt 10000 tugruguur neg udur ideh hemjeenii nogoo shuud talbaigas n uursuduu tuuj awaad yawdag gsn. TSagaan idee ch tiim shuu. Manaihan biye biyendee tomrood bhd gadniihand uursudiin erhee hmagaalah neg ug helj chadahgui ym daa.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Харин наад тухай чинь зун олж мэдээд бухимдсаар л явж байна. Ер нь энэ гэр хорооллынхон бүгдээрээ ингээд ногоогоо тариад идчихэж байгаасай даа.

      Хөдөө орон нутгууд ч гэсэн.

      Delete
  3. Маш зөв санаа, хүнсний технологич нарт хийх ажил маш их байна шүү дээ. Яавал энэ бүтээгдэхүүнээ олон улсад хүлээн зөвшөөрүүлэх вэ, яавал энэ бүтээгдэхүүнээ нүүр бардам гадны хүнд бэлэглэх вэ, яавал хил дээр хураахаа болих вэ гээд л судлаад хэрэгжүүлээд явбал зүгээрсэн.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Харин одоо тэгээл хүлээгээд байхын. Юу нь болдоггүй юм бүү мэдээ. Эсвэл Кимчи л оруулж ирэх тухай бодоод сууцгаадаг юм байлгүй.

      Өөрийн юмаа зүлгэж, өнгө оруулахгүй хүний юм уруу л дайрхым даа. Гэм биш энэ бид нарын ЗАН бололтой.

      Delete